Pałac Branickich w Białymstoku

Przy okazji odwiedzin Ani, siostry Grzegorza, mieszkającej w Białymstoku wybraliśmy się do Pałacu Branickich. Jest to zabytkowy pałac, jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w stylu późnobarokowym określany mianem “Wersalu Podlasia”, Wersalem Północy czy także Polskim Wersalem.

* * *

Weszliśmy do środka, gdzie mogliśmy podziwiać piękne wnętrza. Obecnie w pałacu ma siedzibę rektorat Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Pozazdrościć nauki w takim pięknym miejscu. Po zwiedzeniu wnętrz wybraliśmy się na przechadzkę po pięknych ogrodach.

* * *

Park ze względu na nierówną rzeźbę terenu usytuowany jest na dwóch parterach (poziomach): górnym i dolnym. Część górna ogrodu miała kształt regularnego czworoboku i stykała się bezpośrednio z pałacem. Liczne fontanny, klomby, nadawały jemu wygląd i charakter ogrodu francuskiego.Część dolna, o typie angielskim, obfitowała w altanki, pawilony, belwedery i promenady – bulwary. Aktualnie noszące nazwy Bulwarów Kościałkowskiego i T, Kielanowskiego. Oprócz ogrodu głównego należało do parku kilka drobniejszych ogrodów kwiatowych oraz sadów. Wśród ozdób parkowych znajdowały się pomniki, posągi, figury, wodospady, sadzawki, a także dwie oranżerie. Przeznaczone były dla tak egzotycznych roślin takich jak; ananasy, brzoskwinie, cytryny, daktyle, figi, pomarańcze, wawrzyny, morwa, imbir, morele itp. Park i poszczególne ogrody urządzało wielu inżynierów i ogrodników, między innymi planista ogrodu wersalskiego André Le Nôtre, jak również ogrodnik Ricauld de Tirregaille. Podział parku na ogród górny i dolny, z rozwiniętym systemem wodnym oraz zespołem kamiennych rzeźb zachował się do dziś. Osią kompozycji jest aleja główna, wzdłuż której urządzono osiem bukszpanowych, strzyżonych parterów dywanowych, wysypywanych białym i czerwonym piaskiem. Wzdłuż alei ustawione są na postumentach kamienne rzeźby, naprzemiennie – rzeźby figuralne; (Diana I, Diana II, Wenus, Flora, Akteon, Adonis, Apollo, Bachus) i wazony. Główną aleję kończy most flankowany. Po południowej stronie salonu parterowego, usytuowany jest dawny boskiet z alejkami, kontynuującymi osie widokowe i kompozycyjne części parterowej. Na zakończeniu głównej osi poprzecznej, przy murze ogrodzenia – zrekonstruowany został pawilon włoski. Tylna ściana pawilonu przepruta jest trzema prostokątnymi, zakratowanymi otworami (przez które niegdyś oglądano rozległy widok na zwierzyniec danieli). Taras górny, otoczony od strony parterów bukszpanowych balustradą tralkową, wzmocniony jest murem oporowym biegnącym wzdłuż kanału w kształcie litery “L”. Między innymi na terenie parkowo – pałacowym znajdują się (pozostałości z okresu świetności parku):

* ze starego drzewostanu (1 200 drzew) zachowały się tylko 24 lipy, 26 wiązów i 5 jesionów,
* 24 pomniki
* 4 fontanny
* para sfinksów na cokołach.

Obecny wygląd ogrodu jest wynikiem częściowej próby jego rekonstrukcji, dokonanej w latach 1945 – 1962 , według projektu Gerarda Ciołka i stanowi dalekie echo jego pierwotnej świetności. W barokowym założeniu zieleń ogrodu stanowiła element równoważny architekturze pałacu, była jej przedłużeniem i uzupełnieniem. Bogaty wystrój (altan, pawilonów, rzeźb), zróżnicowana, strzyżona w geometryczne formy zieleń, ujęta w te same co architektura, rygory przestrzenne, system kanałów i stawów, rozległe tereny zwierzyńców – składały się na całość zespołu pałacowo-ogrodowego Branickich.
(Źródło: www.wikipedia.pl)